françois rabelais
fransız, yazar. orta çağ yobazlığına karşı çıkmış, hümanizmi, düşünce özgürlüğünü, hoşgörüyü, usçuluğu savunmuştur.
chinon yakınlarında la deviniere’de doğdu, 9 nisan 1553’te paris’te öldü. gençliğine ilişkin fazla bilgi yoktur. rahip olmak için cordelier manastın’nda bir süre yaşadığı sanılıyor. 1520’de, fontenay-le-compte’daki puy-saint-martin manastırı’na girdi. eski yunanca öğrendi. bir süre sonra, benediktin tarikatına katıldı. 1527’de büyük üniversitelerin bulunduğu kentleri gezmeye başladı. 1530’da, montpellier üniversitesi tıp fakültesi’ne yazıldı. tıp öğrenimini bitirdikten sonra, 1532’de lyon kentindeki port-le rhöne hastanesi’ne hekim atandı. piippokrates’in aphoris-moi’sini (“özlü sözler”) fransızca’ya çevirdi. ardından, horribles et epouvarıtables faits et prouesses du tres rerıomme pantagruel’ı (“çok ünlü pantagruel’in korkunç ve ürkütücü marifetleri ve kahramanlıkları”) yayımladı. paris piskoposu ve bir diplomat olan jean du bellay onu özel doktoru yaparak korumasına aldı. 1534’te du bellay ile birlikte roma’ya gitti. lyon’a' dönünce vie inestimable du grand gargantua, pere de pantagruel (“pantagruel’in babası koca gargantua’nın pahabiçilmez yaşamı’ gargantua) adlı yapıtını yayımladı. gargantua, yazarın tasarladığı büyük yapıtın birinci, daha önce yayımladığı pantagruel ise ikinci kitabını oluşturuyordu.
1535’te, gene italya’ya yaptığı bir yolculuk dönüşünde, rabelais’ye piskoposluk meclisi ödeneği bağlandı. 1536’dan sonra, on yıl boyunca hekim olarak çalıştı. 1546’da bir başka italya gezisinin ardından, tiers livre des faits et dits bero'ıques du noble pantagruel'ı (“soylu pantagruel’in kahramanlıkları ve sözlerinin üçüncü kitabı”) yayımlandı. bu son yapıtını margueri-te de navarre’a adadı. ancak bu kitap da öteki iki kitap gibi sorbonne’daki bağnaz katolik anlayışın savunucusu tutucu öğretim üyelerince mahkûm edildi. rabelais 1548’de bu büyük bütünün dördüncü kitabı olan le quart livre des faits et dits heröiques du noble pantagruel’ı (“soylu pantagruel’in kahramanlıkları ve sözlerinin dördüncü kitabı”) yayımladı.
yaşamının son yıllarında meudon’da papazlık yaptı. ölümünden sonra çıkan le cinquieme et dernier livre des faits et dits beroiijues du bon pantagruel (“babacan pantagruel’in kahramanlıkları ve sözlerinin beşinci ve son kitabı”) adlı kitabın rabelais tarafından yazılıp yazılmadığı kesin olarak bilinmemektedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder