17 Eylül 2020 Perşembe

kriton dinçmen

18 şubat 1924’te alkitea hanım ile anastas dinçmen’in oğlu olarak istanbul, heybeliada’da dünyaya geldi. pertevniyal lisesi mezunu olan kriton dinçmen,1948 yılında istanbul tıp fakültesi’ni bitirdi ve sonrasında istanbul tıp fakültesi psikiyatri ve nöroloji klinikleri’nde ihtisasını tamamladı.

tıbbi kariyeri

dinçmen, aynı fakültenin psikiyatri kliniği başasistanlığına tayin oldu ve başasistanlığı sırasında elde ettiği bir burs ile 1961’de amerika’ya giderek new jersey, long branch, monmouth medical center’de dinamik psikiyatri sahasında çalıştı. daha sonra sırasıyla, maryland’da crownsville state hospital ve keza maryland, baltimore’da the johns hopkins hospital’in psychosomatic medicine department’ında servis şefi, araştırıcı ve “visiting psychiatrist’” unvanları ile çalışmalarda bulundu. bu süre içinde disease of the nervous system, ınternational journal of neuropsychiatry gibi amerikan tıp dergilerinde birçok çalışma ve makale yayımladı, yayınlarının bir bölümü excerpta medica ve digest of neurology and psychiatry gibi diğer dergilerde yayınlandı ve yabancı ve yerli araştırmacılar tarafından atıfta bulunuldu.

1965’te bakırköy ruh ve sinir hastalıkları hastanesi'nde çalışmaya başlayan dinçmen, 1972’de abd’de st. louis’deki missouri ınstitute of psychiatry adındaki kuruluştan davet aldı ve araştırma danışmanı unvanı ile araştırmalara katıldı. bakırköy akıl hastanesi’nde klinik şefi olarak uzun süre çalışan dinçmen, 1982-1994 yılları arasında t.c. adalet bakanlığı adli tıp kurumu’nun adli psikiyatri çalışmalarını yürüten 4. ihtisas kurulu başkanlığı görevinde bulundu; 1990-1998 yılları arasında istanbul üniversitesi adli tıp enstitüsü’nde öğretim üyesi olarak görev yaptı.

doçentlik unvanını, 1990 yılında, 66 yaşında ve mesleğinin 42. yılında, meslektaşlarının gıyabında yaptıkları yök başvurusu sonucu bir emri vaki ile girdiği sınavla almıştı. 2001 yılına kadar galatasaray üniversitesi hukuk fakültesi’nde adli psikiyatri derslerini sürdürdü. dinçmen’in ulusal ve uluslararası tıbbi kongre ve dergilerde yayımlanmış birçok çalışma ve yazısının nöropsikiyatri konusunda kitaplar yayınladı.

yazarlık

dinçmen, bir psikiyatr ve akademisyen olduğu kadar, edebiyat ve kültür alanı ile de ilgilenmiş, varoluşçu felsefeyi savunmuştur. dinçmen aynı zamanda çoğu yunancadan olmak üzere, bir dizi eseri türkçeye kazandırmıştır. öykü yazarlığı, çevirmenlik ve felsefe alanlarına psikiyatri deneyimi ve bilgilerini aktarmıştır. hiçliğe övgü yapıtında dinçmen varoluşçu felsefeden beslenen dünya görüşünü belirtmiştir:[1]

« ben vefa’yım…siz insanların en az bildiği, bilmeyi de en az istediklerinizden biriyim. ben, hep en sonda ortaya çıkarım. sizlerin coşku ve duygularınızın sakinleşip yatışmasından, problemlerinizin halledilip küllenmesinden sonra görünürüm. benim ortaya çıkışım, çoğu kez sizlerin mutluluğunu ve huzurunu gölgeler… çünkü, meselenin çözülmüş olması ile size gelir ve kanatlarımın çırpıntıları ile duymakta olduğunuz mutluluğun bir bedeli olduğunu sizlere hatırlatırım. siz mutluluktan uçarken, ben size, bu mutluluğunuz nedeniyle, insan olmanızın bir ifadesi olarak, bu mutluluğu tatmanıza yardım edene karşı, hiçbir zaman ve hiçbir şekilde ödeyemeyeceğiz bir borcunuz olduğunu hatırlatırım. bu borcun hatırlanması sizi hiçbir zaman o kişinin esiri haline getirmez. zaten, böyle bir borcun olduğunu hatırlayabilen kimse insandır; ve, böyle olunca da, hiçbir insan hiçbir şekilde hiçbir kimsenin esiri olarak kendisini hissedemez. vefa, sizi esir almayan bir borçtur; insandaki karar serbestisini bozmayan, aklınızı çelmeyen, sizin insan olma gururunuzdan hiçbir şey çalmayan, kişiliğinizin yapısından hiçbir ödün vermenizi istemeyen bir borçtur! sizi insan yapan bir borçtur. ve, o borcun karşılığını verdiğinizde de, hissetmekte olduğunuz mutluluk kat ve kat artacaktır… meselenizin halledilmiş olmasının size vermiş olduğu mutluluğun yanında, size, insan olmanızın gururlu mutluluğu da katılacaktır ”vefakar" insanların çoğunlukta olduğu ortamlarda çalışmak dileğiyle… »

özel hayatı

dinçmen'in yasemin, ümit ve başar olmak üzere üç (manevi) çocuğu vardır.

ölüm

dinçmen, 27 ağustos 2008 günü tedavi gördüğü kocaeli üniversitesi tıp fakültesi hastanesi’nde hayatını kaybetti. bedenini diseksiyon çalışmaları için istanbul üniversitesi cerrahpaşa tıp fakültesi anatomi anabilim dalı’na bağışladı. dinçmen ölümünden sonra yayımlanmak üzere yazdığı teşekkür ilanı 28 ağustos 2008 günlü cumhuriyet gazetesi’nde yayınlandı; ölüm ilanı, meslektaşlarına ve eşi reyhan hanıma teşekkür ettikten sonra “hayatımda rastladığım herkese teşekkür ederim” şeklinde bitmekteydi.

eserleri

öyküler: benimle son defa dans eder misiniz? (1990), symphonia kakophonica (1992), hiçlikle randevu (1993), hüzünlü intermezzo (1995), hiçliğe övgü (1998)

şiirler: insan dizeleri (1998), ütopya’ ya çağrı (2000)

romanlar: heybeli'de tanrı ve adam (2003), beethoven'li ölüm (2007;  

deneme: hüzünlü intermezzo (2000), utopia'ya topos ararken (2003)

araştırma: 600'lü yıllardan 1461'e (2004)

çeviri: şehir düştü (bizanslı tarihçi francis’ten, 1992), romanos diogenis: istanbul’a yollar açılırken (p. karolidis’ten, 1993), ölüler bekler (roman, dido sotiriyu’dan, 1995), sapho’nun şiirleri (1994), aşilin nişanlısı (a. zei’den, 1997), deli (cibran’dan, 1997), haçlı seferleri (h.a. nomiku’dan, 1997), ankaralı dört hanım (c. farrére’den, 1999), övgüler olsun sana (o. elytis’ten, 1999), lokantamızda prens ve prensesler daima taze ve bol masal sosu ile sunulur (lili zografu’dan çeviri, 2000, öyküler), benzersiz mevlâna (yunancadan, panayatopulos’tan, 2000), milena (j. cerna’dan, 2000), hayat mezarda – savaşın kitabı ( 2003: stratis mirilivis: pis, iğrenç acımasız doymaz bir kudurmuşlukla insan eti yiyen bir canavarla çarpışıyor insan!...savaş'la...)

mesleki yapıtları: nöroloji el kitabı (1977), deskriptiv ve dinamik psikiyatri (1981), adli psikiyatri (1984), psikiyatri (2004), psikiyatri / psikosomatik tıp (2005), psykhiatria ve mythos (2006)

kaynak: vikipedi










10 Eylül 2020 Perşembe

esen armağan özakbaş


dokuz eylül üniversitesi tıp fakültesi’nden 1992’de mezun olup, bir süre birinci basamak sağlık kurumlarında hekimlik yaptıktan sonra ege üniversitesi tıp fakültesi’nden halk sağlığı uzmanlığını almıştır.

emekli olduğu 2018 yılından bu yana, öncelikli ilgi alanlarından olan “kadına yönelik şiddet” konusuna yoğunlaşma olanağı bulmuştur. daha çok fiziksel ve cinsel şiddete odaklanıldığını, konu kapsamının daraltıldığını, bu nedenle aslında çok daha yaygın olan psikolojik ve ekonomik şiddetin göz ardı edildiğini fark ederek çalışmalarını bu alanda derinleştirmeye yönelmiştir. bu konuyu işleyen romanı mimoza / kadına yönelik ekonomik ve psikolojik şiddet üzerine temmuz 2020'de duvar yayınları tarafından yayınlanmıştır.

yapıtları:

mimoza / kadına yönelik ekonomik ve psikolojik şiddet üzerine (roman)


ilk yayın tarihi:
temmuz 2020, izmir

yayınevi: duvar yayınları

içeriği/özeti:

“... eril ideolojinin çizdiği yolda, bir anlamda yok oluşa doğru sürüklenen kadının, hemen hemen yaşamın her alanında geride kalışı anlatılırken, ekonomik ve psikolojik şiddetin çok boyutlu etkisi, kimi bölümlerde 'bir tür ölüm' diye tanımlanıyor.”

yaşlanıp gittiğimizi söylüyoruz ya ezbere, sadece yaşlanmak sözcüğüyle özetlenebilir mi acaba yıllar içinde yaşadığımız değişim? yaşlanmak değil, başka biri olmak korkuttu beni hep. evet, değiştim, dönüştüm daha az ben olan birine.”

kitapta, özellikle sosyoekonomik düzeyi yüksek, lisans ve lisansüstü öğrenim görmüş kadının maruz kaldığı ekonomik ve psikolojik şiddet, emekli öğretmen sevda özgür kukla’nın yaşamından sunuluyor okuyucuya. patriyarkal ailede erkeğin yaşadığı zorluğu göz ardı etmeden, kuşaktan kuşağa gerçekleşen kültürel aktarımları önemseyerek.

kitapla ilgili bağlantılar:

"yazarın odası: esen armağan özakbaş"        meltem dağcı, edebiyat haber, 10.09.2020.

bağlantılar:

yazarın eposta adresi: ese.esen.ozakbas@gmail.com

anlatan kadınlar sitesindeki sayfası: anlatan kadınlar

3 Eylül 2020 Perşembe

erendiz atasü

1947'de ankara'da doğdu. 1968'de ankara üniversitesi eczacılık fakültesinden mezun oldu. ayni fakültede uzun yıllar öğretim üyesi olarak çalıştıktan sonra 1997'de farmakognozi profesörlüğünden emekliye ayrıldı.

feminist bilinçle kaleme aldığı öyküleri 1981'den bu yana, sanat edebiyat'81, düşün, çağdaş türk dili, varlık gibi dergilerde; edebiyat sorunları, kitaplar, kadın özgürlüğü, laik toplum ve cumhuriyet devrimleri üzerine deneme, inceleme ve makaleleri saçak, çağdaş türk dili, cumhuriyet kitap, radikal kitap varlık, papirüs gibi dergilerde, cumhuriyet, aydınlık gazetelerde yayımlanmış ve yayımlanmaktadır.

atasü'nün yedi romanı, dokuz öykü ve yedi deneme kitabı ve çeşitli ödülleri vardır. kimi öyküleri başka dillere çevrilmiş, ingiltere, abd, fransa, almanya, hollanda, isviçre, italya, çek cumhuriyeti ve hırvatistan’da yayımlanan öykü antolojilerinde yer almıştır.

dağın öteki yüzü adlı romanı ingilizceye çevrilmiş ve ingiltere'de yayımlanmıştır. lanetliler almancaya, bir yaşdönümü rüyası yunancaya çevrilip bu ülkelerde yayımlanmıştır.

atasü'nün yapıtları içerdikleri kadınların öznel tarihi, cumhuriyet devrimlerinin kadın bireyin gözüyle irdelenmesi, kadın erkek ilişkilerinin ve kadın cinselliğinin kadınlar tarafından kavramlaştırılması gibi izlekler ve sorunsallar açısından olduğu kadar, biçim özellikleri, dil ve imge örgüleri bakımından da çeşitli edebiyatçılar ve edebiyat bilimciler tarafından incelenmiştir.

yeniyüzyıl üniversitesi tarafından mayıs 2012 de düzenlenen "2. kadın yazarlar" sempozyumu erendiz atasü'nün eserlerine ayrılmış, çeşitli araştırıcılar verdikleri bildirilerde yazarın özellikle romancılığı ve öykücülüğü üzerinde durmuşlar, yapıtları metinlerde gerilim yaratan karşıtlıklar, yaratma sürecinin metinlerdeki yansımaları, kadın cinselliğine yaklaşım, feminist ve distopik ögeler açısından irdelemişlerdir.

sempozyum bildirilerini kapsayan ve prof. dr. günseli sönmez işçi tarafından hazırlanan kitap, can yayınları tarafından "erendiz atasü edebiyatı" adıyla basılmıştır (erendiz atasü edebiyatı, haz. günseli sönmez işçi, can yayınları, istanbul, temmuz 2014).

kişisel sitesi: http://erendizatasu.com/

yapıtları:

kadınlar da vardır (öykü, 1983), lanetliler (öykü, 1985), dullara yas yakışır (öykü, 1988), onunla güzeldim (öykü 1990), dağın öteki yüzü (roman,1995), taş üstüne gül oyması (öykü, 1997), uçu (öykü 1998), gençliğin o yakıcı mevsimi (roman 1999), benim yazarlarım (deneme 2000), kadınlığım, yazarlığım, yurdum (deneme 2001), bir yaşdönümü rüyası (roman 2002), imgelerin izi (deneme 2003), kavram ve slogan (deneme 2004), açıkoturumlar çağı (roman 2006), düşünce sefaletinin kıskacında (deneme 2008), incir ağacının ölümü (öykü 2008), beden ve bilinç arasındaki uzaklık (deneme 2009), hayatın en güzel anı (öykü 2010), güneş saygılı’nın gerçek yaşamı (roman 2011), yıllar geçerken hayat ve roman (deneme 2013), dün ve ferda (roman 2013), kızıl kale (öykü 2015), saldırganı hoş tutmak(deneme 2015), baharat ülkesinin hazin tarihi (roman 2016), şairin ölümü (öykü 2019), türk romanında bir gezinti (deneme 2019), yurdum gurbet olmasın (deneme 2019)

ödülleri:

  • akademi kitabevi öykü birincilik ödülü 1982, kadınlar da vardır
  • orhan kemal roman ödülü, 1996, dağın öteki yüzü
  • yunus nadi öykü ödülü 1997, taş üstüne gül oyması
  • haldun taner öykü ödülü 1998, taş üstüne gül oyması
  • dünya kitap yılın telif kitabı ödülü 2010, hayatın en mutlu an'ı
  • yunus nadi öykü ödülü 2010, hayatın en mutlu an'ı
  • türkan saylan sanat ödülü 2015, kızıl kale